Bismillah,
Alhamdulillah, siri bibliophilia yang ke-10(untuk semester ini) dan ke-16(sejak awal) telah selesai dijalankan pada 17 Mei lepas.
Alhamdulillah, berkesempatan turut serta dua kali sebagai ahli dan sekali sebagai pembedah. Ceritanya, dalam entri yang lepas, berdasarkan nada cara ayat ini dituliskan;
“…memandangkan Yusof minta aku cuba buat pembedahan minor(baca: pengenalan kepada filem kritik) …”
rasa macam nak padam balik. Haha.
Ironi seorang yang bukan jurusan perubatan cuba-cuba membedah, mungkin begitulah rasanya bila seorang penonton(pasif) filem cuba bercerita tentang kritik filem.
Mengisi makna ‘filem’
Mengisi makna ‘filem’
Jadi, petang itu saya cuma berkongsi tentang apa yang saya rasa saya faham mengenai ‘filem’. Saya mula berminat mendalami filem setelah mengalami kebingungan ‘rasa’ apabila menonton filem-filem yang dipertandingkan di festival-festival filem. Persoalannya, kenapa filem yang tak best boleh menang? (tak best pada pandangan suci dan noob sendiri, eh). Cetusan ini membuatkan saya berfikir tentang bagaimana filem diadili.
Sampai sekarang saya tak tahu definisi filem(kalau ada). Jadi saya mulakan perbincangan #bibliophilia15 dengan mengatakan bahawa apa yang terpapar di skrin ialah ditulis!
Skrip atau lakon layar bukan sekadar dialog line, tetapi keseluruhan gambar bergerak, susunan setting, karakter, props, plot dan seterusnya. Melalui gambar bergerak yang dirancang, filem mampu bercerita walau tanpa dialog sekaligus membezakan filem dengan seni teater atau seni visual dengan lakonan. Mungkin itulah definisi “filem sebagai filem” saya.
Kemudian, melihat “filem sebagai penceritaan(baca: storytelling)” pada pergerakan plot. Secara mudahnya, asas penceritaan perlu dikonstruk dengan lima elemen utama, begini - Seorang pemain mempunyai objektif yang hendak dicapai kemudian bertemu konflik dan seterusnya membawa kepada klimaks sebelum resolusi cerita.
Secara mudah begitulah. Kalau mahu power, plot-berterabur dan mind-blown, saya paling suka tonton trilogi Bourne(sejak 2012, ianya jadi tetralogi, tapi saya tak suka Bourne terbaru tu. Bourne Legacy. *bias*).
Kemudian, saya meneruskan perbincangan dengan melihat “filem sebagai ruang yang subjektif”. Idea ini merujuk kepada filem yang berkonsepkan open-end atau tergantung. Maka pengakhiran filem diletakkan kepada pemahaman setiap audiens dengan cara mereka mengisi subjektiviti itu. Kadang-kadang sampai kita bertanya, “cerita apa ni!?”
Akhirnya, kepuasan dan pemaknaan menonton terdiri daripada pelbagai variasi. Seronok begitu, dan nakal juga filemnya. Kadang-kadang, sesebuah filem yang subjektif boleh menambat audiens dengan perlambangan watak-watak yang sangat dekat dengan mereka, malah kita boleh terlihat cerminan sebahagian diri kita dimainkan oleh watak tertentu.
Beberapa hari lepas, selepas mengetahui filem yang akan dibedah pada #bibliophila16 ialah Valley of the Wolves: Palestine, saya sempat ke library dan terjumpa buku tentang perubahan industri perfileman di Iran selepas revolusi(maaf, lupa judul). Industri perfileman di Iran lebih kehadapan bila mereka menyekat filem asing dan cuba membina satu utopia filem yang “Islamik” di bawah pemerintahan pasca-revolusi. Isu ni menarik untuk diwacanakan dengan keyword ayatollah, tehrani, ideal, realiti dsb, if-u-know-what-i-mean, haha.
Dalam deretan rak yang sama, ada satu buku berjudul “Film as art”, menarik di bahagian awalnya penulis mengajak pembaca u-turn, dan mendekati filem sebagaimana memahami “seni”. Dalam judul lain, Film Studies, ada satu bahagian yang membezakan filem dengan sinema;
Sampai sekarang saya tak tahu definisi filem(kalau ada). Jadi saya mulakan perbincangan #bibliophilia15 dengan mengatakan bahawa apa yang terpapar di skrin ialah ditulis!
Skrip atau lakon layar bukan sekadar dialog line, tetapi keseluruhan gambar bergerak, susunan setting, karakter, props, plot dan seterusnya. Melalui gambar bergerak yang dirancang, filem mampu bercerita walau tanpa dialog sekaligus membezakan filem dengan seni teater atau seni visual dengan lakonan. Mungkin itulah definisi “filem sebagai filem” saya.
Kemudian, melihat “filem sebagai penceritaan(baca: storytelling)” pada pergerakan plot. Secara mudahnya, asas penceritaan perlu dikonstruk dengan lima elemen utama, begini - Seorang pemain mempunyai objektif yang hendak dicapai kemudian bertemu konflik dan seterusnya membawa kepada klimaks sebelum resolusi cerita.
Secara mudah begitulah. Kalau mahu power, plot-berterabur dan mind-blown, saya paling suka tonton trilogi Bourne(sejak 2012, ianya jadi tetralogi, tapi saya tak suka Bourne terbaru tu. Bourne Legacy. *bias*).
Kemudian, saya meneruskan perbincangan dengan melihat “filem sebagai ruang yang subjektif”. Idea ini merujuk kepada filem yang berkonsepkan open-end atau tergantung. Maka pengakhiran filem diletakkan kepada pemahaman setiap audiens dengan cara mereka mengisi subjektiviti itu. Kadang-kadang sampai kita bertanya, “cerita apa ni!?”
Akhirnya, kepuasan dan pemaknaan menonton terdiri daripada pelbagai variasi. Seronok begitu, dan nakal juga filemnya. Kadang-kadang, sesebuah filem yang subjektif boleh menambat audiens dengan perlambangan watak-watak yang sangat dekat dengan mereka, malah kita boleh terlihat cerminan sebahagian diri kita dimainkan oleh watak tertentu.
Beberapa hari lepas, selepas mengetahui filem yang akan dibedah pada #bibliophila16 ialah Valley of the Wolves: Palestine, saya sempat ke library dan terjumpa buku tentang perubahan industri perfileman di Iran selepas revolusi(maaf, lupa judul). Industri perfileman di Iran lebih kehadapan bila mereka menyekat filem asing dan cuba membina satu utopia filem yang “Islamik” di bawah pemerintahan pasca-revolusi. Isu ni menarik untuk diwacanakan dengan keyword ayatollah, tehrani, ideal, realiti dsb, if-u-know-what-i-mean, haha.
Dalam deretan rak yang sama, ada satu buku berjudul “Film as art”, menarik di bahagian awalnya penulis mengajak pembaca u-turn, dan mendekati filem sebagaimana memahami “seni”. Dalam judul lain, Film Studies, ada satu bahagian yang membezakan filem dengan sinema;
“Ernie, do you realize what we are doing in this picture? The audience is like a giant organ that you and I are playing. At one moment we play this note and get this reaction, and then we play that chord and they react that way. And someday we won’t even have to make a movie – there’ll be electrodes implanted in their brains, and we’ll just press different buttons and they’ll go ‘oooh’ and ‘aaah’ and we’ll frighten them, and make them laugh. Won’t that be wonderful?” (Spoto 1984: 440)
Tak sempat baca lanjut, tak sempat pinjam, terpapar “user blocked” dengan denda. Aaargh… *korek tabung*
Bibliophilia15
Saya ada sebab yang jelas apabila memilih dua filem pendek(Sujud & Dear Ridhwan) sebagai mangsa pembedahan semasa bibliophilia15.
pertama, pembedahan filem lebih seronok jika - paling kurang - tiru gaya silibus Komsas yang terdiri daripada sinopsis, plot, latar, tema, gaya, nilai dan pengajaran. Disebabkan bibliophilia edisi sebelum-sebelum ini, mangsa bedah(filem) cuma dibentangkan melalui sinopsis dan plot, pembedahan menjadi kurang menarik.
kedua, filem pendek ialah idea asas kepada full-length dan feature film. Ia boleh jadi paling ringkas dengan low runtime, satu setting, kurang watak dsb. Sebab itu sesi ini dinamakan "sesi pengenalan kepada filem kritik"(walaupun cuma sekadar perkongsian).
Melalui filem pendek Sujud dan Dear Ridhwan, saya telah sedikit sebanyak menjelaskan tentang 'apa' yang perlu dibaca dan boleh dihurai untuk resensi filem. Filem Sujud, contohnya, ia mempunyai persoalan-persoalan yang sangat dekat dan besar kepada audiens Muslim-remaja-Malaysia dalam cara yang sangat mudah.
Filem pendek Dear Ridhwan pula memaparkan sebuah cerita tentang pencarian buku di pesta buku. Kopi Luwak itu sendiri ialah kopi yang mahal harganya dan sukar didapati. Musang berwajah manusia? hehe, ini lucu. Tambah menarik lagi, terdapat banyak 'simbol' digunakan untuk menyampaikan makna di lapisan kedua filem ini.
Saya ada terbaca reviu filpen ini di satu blog yang kata dia tak faham kenapa ada footage Bersih dalam filpen ini.(dah tak jumpa blog mana, -.-") Silap bro, semua yang terlihat ini dirancang dan ditulis. Penulis asal, Ridhwan Saidi sendiri terkenal dengan bahasa filem yang pe-'cult'(baca: pekat) dan falsafahnya yang sukar dihadam(baca Amerika). Dan tahniah untuk Aidil Rusli juga sebagai pengarah.
Kalau kita meneliti latar masa, Bersih 2.0 dianjurkan pada #709 2011, Bersih 3.0 pada #428 2012, dan Pesta Buku yang difilemkan ialah Pesta Buku 2012 (berdasarkan susunan booth FIXI). Lihat bagaimana visual yang terpapar pada setiap dialog, dan fahamkan maksud saya.
Seawal 12 saat pertama, gabungan footage Bersih 2.0(video) dan monolog(audio) ini merangka simbol yang membawa makna kedua dalam filpen(filem pendek) ini.
Gambar FRU dan polis dengan audio "terima kasih", peserta Bersih 2.0 yang diikat dengan audio "dayus, pesan barang pakai pos", pakcik PAS heart-attack sebagai "suami pemalu berpoligami" (<- ini menarik), sesi pembantaian peserta oleh polis pada line "punggung abang milik mutlak sayang.." (<- superb!), "jijik tapi sedap" dengan gambar "This is Tel Aviv" di Dataran Merdeka (kalau tak silap, ini Bersih 3.0), dan akhirnya pada "lincah", "menggelitik mahu menaip" dengan serangan tear gas kepada peserta Bersih.
Sekarang, tanyakan sendiri apa sebenarnya yang Dear Ridhwan ceritakan?
Bibliophilia16
Tak banyak yang mahu dikongsikan; maklumlah, disempitkan dengan tugasan-tugasan minggu terakhir sebelum final exam.
Saya menyukai filem Valley of the Wolves disebabkan ianya diadaptasi dari peristiwa real-life iaitu serangan ke atas kapal Mavi Marmara yang menyertai misi bantuan kemanusiaan Gaza Freedom Flotilla.
Filem ini secara keras memberi mesej kepada Israel tentang keupayaan Muslim khasnya Turki dalam arena militari. Secara terang-terangan, filem ini memaparkan tiga orang tentera Turki yang mampu melumpuhkan sistem militari Israel sekaligus membunuh Menteri Pertahanannya, cuma dengan tiga orang!
Perang saraf, menang! Jyeah!
Filem ini juga menolak tohmahan apabila dilabelkan sebagai anti-semitic kerana merancakkan semangat menolak Israel dengan memainkan watak heroin yang merupakan Yahudi Amerika dan berpihak kepada protagonis.
Ada dua dialog line yang paling saya ingat.
“I didn't come to Israel - I came to Palestine!” Yang ini power!
“I'm going to kill Moshe Ben'e Layzir.” Dialog ni, seawal minit ke-6, ialah anti-klimaks, dan ini menyebabkan saya terlelap di tengah-tengah cerita memandangkan dah tiada apa yang hendak ditunggu-tunggu satu jam tiga puluh minit kemudian. herrr. spoil betei.
Tentang buku Son of Perdition tulisan Wendy Alec, saya kurang berminat. Dan Brown masih lagi penulis faveret dalam genre teori konspirasi dan Christianity. James Patterson, John Grisham dan Jeffery Archer power juga, tapi bab konspirasi agama, bukan makanan diorang.
Tak banyak yang mahu dikongsikan; maklumlah, disempitkan dengan tugasan-tugasan minggu terakhir sebelum final exam.
Saya menyukai filem Valley of the Wolves disebabkan ianya diadaptasi dari peristiwa real-life iaitu serangan ke atas kapal Mavi Marmara yang menyertai misi bantuan kemanusiaan Gaza Freedom Flotilla.
Filem ini secara keras memberi mesej kepada Israel tentang keupayaan Muslim khasnya Turki dalam arena militari. Secara terang-terangan, filem ini memaparkan tiga orang tentera Turki yang mampu melumpuhkan sistem militari Israel sekaligus membunuh Menteri Pertahanannya, cuma dengan tiga orang!
Perang saraf, menang! Jyeah!
Filem ini juga menolak tohmahan apabila dilabelkan sebagai anti-semitic kerana merancakkan semangat menolak Israel dengan memainkan watak heroin yang merupakan Yahudi Amerika dan berpihak kepada protagonis.
Ada dua dialog line yang paling saya ingat.
“I didn't come to Israel - I came to Palestine!” Yang ini power!
“I'm going to kill Moshe Ben'e Layzir.” Dialog ni, seawal minit ke-6, ialah anti-klimaks, dan ini menyebabkan saya terlelap di tengah-tengah cerita memandangkan dah tiada apa yang hendak ditunggu-tunggu satu jam tiga puluh minit kemudian. herrr. spoil betei.
Tentang buku Son of Perdition tulisan Wendy Alec, saya kurang berminat. Dan Brown masih lagi penulis faveret dalam genre teori konspirasi dan Christianity. James Patterson, John Grisham dan Jeffery Archer power juga, tapi bab konspirasi agama, bukan makanan diorang.
Saya harap lain kali akan ada pengulas filem Stoning of Soraya(2008) Munich(2005), Argo(2012), Inglorious Bastards(2009) dan A Separation(2011), kalau ada lain kali, insyaAllah.
*mohon tunjuk ajar pelajar jurusan filem aswara dan uitm, heh.
**mohon doanya untuk final exam + fyp pada angka magis; 26, 27, 28, 31, 5, 8, 17, 20, 24.